Ραγάδα δακτυλίου
Η ραγάδα του πρωκτού είναι μία γραμμωτή εξέλκωση που μοιάζει με μικρό σχίσιμο στο κατώτερο τμήμα του πρωκτικού σωλήνα , που συνήθως εντοπίζεται στην 6η ώρα. Διακρίνεται σε οξεία και χρόνια ραγάδα. Η οξεία παρουσιάζει σημεία πρόσφατης αιμορραγίας ή αιμορραγεί εύκολα κατά την ψηλάφηση.
Αντίθετα στην χρόνια ραγάδα είναι χαρακτηριστική η ελκωτική μορφή της βλάβης με επηρμένα, οιδηματώδη χείλη και ρυπαρό ελκωτικό κρατήρα ο οποίος συνήθως καταλαμβάνεται από κοκκιώδη ιστό.
Η διάγνωση γίνεται εύκολα με την επισκόπηση του πρωκτικού δακτυλίου με τον απαλό διαχωρισμό της γλουτιαίας σχισμής.Οι ραγάδες που εμφανίζονται σε άτυπες θέσεις θα πρέπει να εγείρουν την πιθανότητα συνοδών νόσων, ιδιαίτερα νόσου Crohn, ή άλλων νοσημάτων του εντέρου και ίσως χρειάζεται πληρέστερος έλεγχος με ορθοσιγμοειδοσκόπηση ή κολονοσκόπηση. Λόγω της θέσης η οποία έχει πλούσια νεύρωση, η ραγάδα του πρωκτού είναι μια εξαιρετικά επώδυνη κατάσταση. Κατά την αφόδευση το έλκος διατείνεται και προκαλεί άλγος που επιμένει για κάποια ώρα μετά την κένωση και ήπια αιμορραγία. Το άλγος μπορεί να είναι τέτοιο ώστε ο ασθενής να παρουσιάζει αναστολή της κένωσης, να επέρχεται δυσκοιλιότητα με σκληρά κόπρανα τα οποία όταν πλέον επέλθει η κένωση , τραυματίζουν εκ νέου την περιοχή μην αφήνοντας την ραγάδα να επουλωθεί. Οι περισσότερες ραγάδες δακτυλίου είναι ιδιοπαθούς αιτιολογίας χωρίς να ανακαλύπτεται υποκείμενη παθολογία. Ένα μικρό ποσοστό οφείλεται σε τραυματισμούς , νόσο Crohn, σύφιλη ,HIV ,φυματίωση ή φάρμακα.
Συμπτώματα
Η συμπτωματολογία των ραγάδων αφορά κυρίως τον πόνο κατά την αφόδευση , ο οποίος συνήθως διαρκεί και 20-30 λεπτά μετά από αυτήν και η αποβολή ζωηρού ερυθρού αίματος στη διάρκεια ή στο τέλος της κένωσης. Επίσης μπορεί να υπάρχει κνησμός , βλεννώδης εκροή και μικρή απώλεια κοπράνων με διαρκή ερεθισμό του δακτυλίου.
Κατά την επισκόπηση του πρωκτού μπορεί να αναδειχθεί η λύση της συνέχειας του δέρματος και του βλεννογόνου η οποία είναι συνήθως στην 6η ώρα , στην δακτυλική εξέταση δε είναι αισθητή η υπερτονία του σφιγκτήρα , ενώ είναι επώδυνη και η ψηλάφηση της περιοχής.
Η μανομετρία του πρωκτού είναι πολύ χρήσιμη στην προεγχειρητική αξιολόγηση .Το ενδοσκοπικό υπερηχογράφημα του πρωκτού και του ορθού , είναι πολύ χρήσιμο για την διαπίστωση προβλημάτων του σφιγκτηριακού μηχανισμού , ιδίως σε γυναίκες που έχουν γεννήσει φυσιολογικά (κακώσεις και του έξω σφιγκτήρα) ή σε ασθενείς γενικότερα με προηγηθείσες επεμβάσεις ορθοπρωκτικής χώρας.
Θεραπεία
Πρωταρχικό ρόλο στην συντηρητική αντιμετώπιση της χρόνιας ραγάδας παίζουν κατ΄αρχάς , η ρύθμιση των διαιτητικών συνηθειών του ασθενούς και η καταπολέμηση της δυσκοιλιότητας και όπου αυτό δεν είναι εφικτό μόνο με την διατροφή , η χρησιμοποίηση υπακτικών σκευασμάτων που μαλακώνουν την σύσταση των κοπράνων. Αυτό θα βοηθήσει στο να σταματήσει ο καθημερινός τραυματισμός που υφίσταται ο δακτύλιος από την δίοδο σκληρών κοπράνων και ο καθημερινός ερεθισμός της περιοχής και η συντήρηση της χρόνιας φλεγμονώδους διεργασίας.
Επίσης η σχολαστική υγιεινή της περιοχής έχει σπουδαίο ρόλο στην αποφυγή χειρότερων επιπλοκών.
Η φαρμακευτική αγωγή στην θεραπεία της ραγάδας του δακτυλίου στόχο έχει να προκαλέσει παροδική χάλαση των λείων μυϊκών ινών του έσω σφιγκτήρα του πρωκτού με απώτερο σκοπό την βελτίωση της αιματικής παροχής στην περιοχή και συνεπώς την βελτίωση των τοπικών συνθηκών που θα προάγουν την επούλωση της χρόνιας ραγάδας. Τα φάρμακα που έχουν κατά καιρούς χρησιμοποιηθεί και χρησιμοποιούνται είναι : Νιτρώδη,Ανταγωνιστές Ca++,Τοπικά αναισθητικά. Botulinum-A toxin. Η τοξίνη του μικροβίου της Αλλαντιάσεως έχει χρησιμοποιηθεί κατά κόρον στην πλαστική χειρουργική και τελευταία άρχισε να εφαρμόζεται και στην αντιμετώπιση της χρόνιας ραγάδας . Στην μέθοδο αυτή με την ένεση της τοξίνης στον έσω σφιγκτήρα του πρωκτού επιτυγχάνεται μία παρατεταμένη αλλά αναστρέψιμη παράλυση του μυός , η οποία διαρκεί για περίπου δύο με τρεις μήνες , χρόνος ικανός για την επούλωση της ραγάδας.
Χειργουργική θεραπεία
1)Διαστολές δακτυλίου.
2)Πλάγια έσω σφιγκτηροτομή.
3) Εκτομή της ραγάδας + Botulinum-A toxin.
Όλες οι επεμβάσεις που υφίστανται νέα άτομα, πρέπει να γίνονται μόνον μετά από επανειλημμένες υποτροπές στην φαρμακευτική θεραπεία η οποία είναι η πρώτη επιλογή στην αντιμετώπιση της ραγάδας.